Kilka dni temu przeglądałem uchwaloną przez Sejm ustawę, która wprowadza nowe zasady naliczania odsetek ustawowych. 9 października 2015r. przyjęta została ustawa o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw. Pełny tekst tej ustawy znajdziesz tutaj. W związku ze zmianami warto wiedzieć co nowego się szykuje. Jeśli ustawa zostanie podpisana przez Prezydenta, to nowe zasady naliczania odsetek będą obowiązywały od dnia 1 stycznia 2016r.
Obecnie wysokość odsetek ustawowych ustalana jest przez Radę Ministrów, która określając ich wysokość kieruje się określonym wytycznymi. Wytyczne te są na tyle ogólnie sformułowane, że może dochodzić do kuriozalnych sytuacji, w których pomiędzy odsetkami ustawowymi a maksymalnymi zachodzi niespójność. Z taką sytuacją mieliśmy do czynienia rok temu, gdy na początku października 2014r. Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopy procentowe, w tym stopę kredytu lombardowego NBP do 3,00%. Powstała sytuacja w której odsetki ustawowe były wyższe od odsetek maksymalnych. Oznaczało to, że trzeba będzie ustalić odsetki ustawowe na nowym poziomie. Na zmianę trzeba było czekać, aż do 16 grudnia 2014.
Taka rozbieżność wynikała stąd, iż odsetki maksymalne wynoszą czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP. Łatwo policzyć, że odsetki maksymalne wynosiły 12,00% podczas gdy obowiązujące wtedy odsetki ustawowe wynosiły 13,00 % w skali roku. 🙂 Więcej o tym co wtedy pisałem, przeczytasz w artykule Od dzisiaj niższe odsetki maksymalne – czyli o konsekwencjach obniżenia stóp procentowych NBP oraz w zakładce Odzyskiwanie należności.
Nowe zasady określania odsetek mają uprościć naliczanie odsetek ustawowych. W nowym systemie zrezygnowano z odwoływania się do stopy kredytu lombardowego NBP. Zamiast tego wskaźnika, będziemy posługiwać się stopą referencyjną NBP. Stopa kredytu lombardowego związana jest z oprocentowaniem kredytów udzielanych przez NBP bankom komercyjnym a stopa referencyjna z operacjami na rynku międzybankowym. Zatem będzie to wyglądało następująco.
W przypadku, gdy będziesz chciał wyliczyć odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych na podstawie ustawy z dnia 8 marca 2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych to odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych będą stanowiły sumę: stopy referencyjnej NBP (obecnie jest to 1,5%) oraz 8 punktów procentowych. Wysokość tych odsetek będzie ogłaszana w Monitorze Polskim przez ministra właściwego do spraw gospodarki.
W przypadku, gdy będziesz chciał wyliczyć odsetki ustawowe na podstawie Kodeksu cywilnego to odsetki ustawowe za opóźnienie będą wynosiły sumę: stopy referencyjnej NBP (obecnie jest to 1,5%) oraz 5,5 punktów procentowych. Wysokość tych odsetek będzie ogłaszana w Monitorze Polskim przez Ministra Sprawiedliwości. Odsetki maksymalne będą stanowiły dwukrotność wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie.
Wprowadzono także regulacje odnoszące się do odsetek kapitałowych.
Jeśli pożyczysz więc komuś pieniądze to musisz pamiętać o tym, że o ile nie ustalisz oprocentowania to będziesz mógł domagać się odsetek ustawowych kapitałowych stanowiących sumę: stopy referencyjnej NBP (obecnie jest to 1,5%) oraz 3,5 punktów procentowych. Wysokość tych odsetek będzie ogłaszana w Monitorze Polskim przez Ministra Sprawiedliwości. Odsetki maksymalne będą stanowiły dwukrotność wysokości odsetek ustawowych.
Zmiany obejmują więc nie tylko sposób ustalania odsetek ustawowych, ale i odsetek maksymalnych. Odsetki maksymalne nie będą oparte już na stopie kredytu lombardowego NBP. W obydwu przypadkach odsetki będą powiązane ze stopą referencyjną NBP.
Nie zrozumiałe pozostaje jednak dla mnie, dlaczego wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie oraz wysokość odsetek ustawowych kapitałowych będzie podawana przez Ministra Sprawiedliwości a wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych przez ministra właściwego do spraw gospodarki. W końcu wysokość odsetek ma być ogłaszana w Monitorze Polskim. Nie ma raczej racjonalnych powodów ku temu, aby odsetki były ogłaszane przez dwóch różnych ministrów, tym bardziej, że stopa referencyjna NBP i tak jest ustalana przez Radę Polityki Pieniężnej. Ogłaszanie przez ministra sprowadza się więc tak naprawdę tylko do zwykłego przekazania informacji. 🙂
{ 30 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Witam a jakie będą maksymalne odsetki od kredytów bankowych? Obecnie jest to 4*lombard czyli 10%. Czy należy brać ten wzór na odsetki ustawowe kapitałowe razy dwa? Jeśli tak to przy obniżce stóp NBP (lombard i referencyjna) np. o 0,5% maksymalna stopa kredytu bankowego spadnie tylko o 1% (z 10% obecnie do 9%). Według dotychczasowych regulacji spadek powinien wynieść 2% (4*lombard czyli 8% przy obniżce o 0,5% stopy lombardowej).
Witam. Jeśli chodzi o odsetki maksymalne to oczywiście będzie to dwukrotność wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie. Byłoby to faktycznie 9% i 8% przy obecnej regulacji zakładając, że stopa kredytu lombardowego spada o 0,5%. Jednak obecnie nie ma oddzielnej regulacji dla odsetek kapitałowych. Trzeba też pamiętać o przepisach przejściowych. Nowe zasady będą miały zastosowanie do odsetek naliczanych od dnia wejścia w życie zmian.
Pozdrawiam
Wojtek
Chyba dwukrotność odsetek ustawowych kapitałowych? W przypadku umów kredytów wieloletnich o zmiennej stopie jedynie do końca b.r. będzie obowiązywało obecne ograniczenie 4*lombard ,tak?
Dzięki za odpowiedź, ale chyba dwukrotność odsetek ustawowych kapitałowych? W przypadku umów kredytów wieloletnich o zmiennej stopie jedynie do końca b.r. będzie obowiązywało obecne ograniczenie 4*lombard ,tak?
Słuszna uwaga. Chodzi o dwukrotność odsetek kapitałowych.Art. 56 ustawy nowelizującej zawiera przepisy przejściowe. Do odsetek należnych za okres przed 01.01.2016 będzie stosowało się dotychczasowe regulacje, a więc i te o czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego. Pozdrawiam.Wojtek
Witam, załóżmy, że mam zasądzona wyrokiem, nakazem zapłaty, kwotę 1000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 01.06.2015, w jaki sposób mam obliczyć odsetki.
Witam,
Do dnia 31.12.2015r. odsetki należy policzyć na starych zasadach, a od dnia 01.01.2016r. aż do dnia zapłaty na nowych zasadach. Regulują to przepisy przejściowe do ustawy nowelizującej zasady naliczania odsetek.
Pozdrawiam
rozumiem, tylko którą stawkę odsetek ustawowych za opóźnienie, w transakcjach handlowych czy kapitałowe
To zależy jakie odsetki zostały zasądzone w nakazie zapłaty. Odpowiedzi należy więc szukać w treści nakazu zapłaty. Kapitałowe raczej to nie będą, bo w 2015r. nie było odsetek ustawowych kapitałowych od czynności prawnych. Czy w nakazie zapłaty sąd zasądził odsetki wynikające z opóźnienia w zapłacie? Jakie odsetki były objęte żądaniem pozwu – ustawowe czy wynikające z ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych?
w nakazie zapłaty jest napisane zasądza kwotę 1.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2015 do dnia zapłaty. I np organ egzekucyjny otrzymuje wniosek w dniu 01.04.2016 i nie ma za bardzo podstaw do oceny jaki to jest rodzaj odsetek ustawowych, wiec pytanie jest jakie ma naliczać. DO konca 2015 wiadomo, a jak naliczać od 2016
Nurtuje mnie to samo pytanie. W jaki sposób należy naliczać np. odsetki ustawowe wskazane w nakazach zapłaty wydanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym przed 01 stycznia 2016 r.? Czy są to odsetki ustawowe za opóźnienie?
Witam,
Odpowiedź na to pytanie jest podobna jak w komentarzach powyżej. Stare zasady do 31.12.2015r. i nowe od 01.01.2016r. Trzeba sięgnąć w pierwszej kolejności do nakazu zapłaty i pozwu. Z czego wynikają odsetki – czy z opóźnienia w zapłacie? Jeśli tak to są to odsetki za opóźnienie. Jeśli w pozwie powód występuję o zasądzenie odsetek wynikających z ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych i zostają spełnione przesłanki do żądania tego rodzaju odsetek, to sąd je zasądzi. Z mojej praktyki wynika, że wierzyciele rzadko występują o zasądzenie odsetek wynikających z ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Dominują „zwykłe” odsetki ustawowe za opóźnienie. Pozdrawiam
Dla wierzyciela odpowiedź jest jasna. Jak natomiast ma zachować się organ egzekucyjny? Komornicy, powołując się na brak ku temu podstaw, nie chcą dokonywać oceny charakteru zasądzonych odsetek i na chwilę obecną przynajmniej część kancelarii komorniczych rozpoczęła od 01.01.2016 r. naliczanie odsetek ustawowych zasądzonych we wspomnianych wyżej nakazach zapłaty według stawki 5%. Czy zatem wierzyciel, kierując wniosek egzekucyjny, powinien jasno w jego treści wskazać, że wnosi o wyegzekwowanie odsetek ustawowych np. od kwoty XXX zł od dnia XX.XX.XXXX r. do dnia 31.12.2015 r. i odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 01.01.2016 r. do dnia zapłaty?
Jak najbardziej można oznaczyć w taki sposób żądanie co do egzekwowanych odsetek: odsetki ustawowe od kwoty XXX zł od dnia XX.XX.XXXX r. do dnia 31.12.2015 i odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 01.01.2016 r. do dnia zapłaty. Żądanie zostanie w ten sposób doprecyzowane. Choć moim zdaniem organ egzekucyjny i bez takiego oznaczenia powinien przy wyliczaniu odsetek postąpić w taki właśnie sposób. Problem wynika jednak chyba z mało precyzyjnego zredagowania przez ustawodawcę przepisów przejściowych do nowelizacji. Można było przecież wskazać, że np. w zakresie odsetek ustawowych, po dniu 01.01.2016r. stosuje się odpowiednio przepisy o odsetkach ustawowych za opóźnienie o ile są to faktycznie odsetki wynikające z opóźnienia w zapłacie. Ustawodawca nie przewidział chyba, że zmiana terminologiczna spowoduje tyle problemów.
A co w przypadku pisania nowego pozwu w tym roku w postępowaniu upominawczym? na wzorach jest: odsetki ustawowe lub umowne, nie ma wskazania innego rodzaju odsetek.
I jeszcze jedno, jeśli nawet jakimś cudem dopiszę tam, że żądam „odsetek za opóźnienie” płatnych od kwoty np 1000 zł od dnia 13-06-2015 (termin faktury) to jak będą liczone te odsetki??? do 31-12-2015 8% a od 01-01-2016 – 7% ( bo tak wyliczają kalkulatory na stronie GOFIN). Czy też do 31-12-2015 8% od 01-01-2016 do dnia nakazu 7% a potem jest już jako kapitałowe 5% bo wynikają z orzeczenia sądu????? Może pan mi coś podpowie bo ani komornik, ani sąd nie są przygotowane i powiedzieli ze nie wiedza sami co dalej z tymi odsetkami
W pozwie pisanym w tym roku należałoby sprecyzować o jakie odsetki chodzi – z podziałem na okres do 31.12.2015r. (odsetki ustawowe) i od dnia 01.01.2016r. (odsetki ustawowe za opóźnienie) np. do dnia zapłaty. Warto sprawdzić czy po 01.01.2016r. nie będą to odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych na podstawie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Ustawa ta została zmieniona a w art. 4a wyraźnie wskazano, że do transakcji handlowych nie stosuje się przepisu art. 481 par. 2 Kodeksu cywilnego o odsetkach ustawowych za opóźnienie. W art. 359 par. 4 k.c. jest informacja, że minister ogłasza wysokość odsetek ustawowych. Budzi faktycznie wątpliwość o jakie rzeczywiście odsetki chodzi. 12 stycznia, Minister Sprawiedliwości ogłosił w Monitorze Polskim wysokość odsetek ustawowych w oparciu o art. 359 k.c. par. 4 na 5%. Nie wiem jednak skąd pojawiły się odsetki 5%, skoro chodzi o zasądzenie odsetek za opóźnienie. Odsetki wynikające z opóźnienia w płatnościach także były zawsze zasądzane w wyroku lub nakazie zapłaty. W art. 359 k.c. chodzi o odsetki wynikające z czynności prawnej – kapitałowe. Podobnie jeśli chodzi o komornika, wskazałbym dokładnie jakie odsetki ma wyegzekwować i uzasadnił to.
Witam, rozmawiałam z komornikiem i wyraźnie powiedział, że dla nich święty jest tytuł wykonawczy, a w tytule jest „odsetki ustawowe” a nie „ustawowe za opóźnienie”, więc będą liczyć 5% zwłaszcza, że w art.359 napisane jest że odsetki ustawowe wynikają m. in. orzeczenia sądu. Sugerują się nazwą odsetek i tyle. Nikt nie bierze pod uwagę powiązania z art. 481 k.c. zwłaszcza w stosunku do spraw sprzed 01/01/2016, który mówił o odsetkach za opóźnienie (tyle, że w przypadku braku określenia ich wysokości stosowało się odsetki ustawowe- stąd nazwa w tych nieszczęsnych tytułach wykonawczych sprzed 01/02016). Tak więc … wierzyciel sobie a komornicy sobie 🙁
Trzeba będzie więc poczekać na pierwsze interpretacje sądów w tej sprawie. Może to przekona komorników. Zgadzam się, że do odsetek za opóźnienie należałoby zastosować art. 481 k.c. a nie 359 k.c., bo wtedy art. 481 k.c. pozostałby martwym zapisem. Przepisy przejściowe ustawy nowelizującej odsetki powinny zawierać bardziej szczegółowe regulacje dotyczące stosowania danego rodzaju „nowych” odsetek do dotychczasowych odsetek obowiązujących do 31.12.2015r.
Witam. Mam w umowie możliwość dochodzenia odsetek w wysokości 4x lombard. Niestety od 1.1.2016 takich już nie ma. Jakich odsetek powinienem zażądać w pozwie ?
Witam. Postąpiłbym podobnie jak opisano wyżej. Doprecyzowanie w pozwie o jakie odsetki chodzi do 31.12.2015r. i po tej dacie. Po Nowym Roku, odsetki maksymalne za opóźnienie. Pozdrawiam
Witam,
Chciałbym spytać o następujące sprawy:
1. Jaka jest wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w oddaniu/przekazaniu nieruchomości/mieszkania przez dewelopera.
2. Umowa deweloperska nie określa wysokości oprocentowania i była zawarta w październiku 2015 roku i czy w związku z tym faktem zastosowanie mają przepisy z 2015 roku dot. odsetek ustawowych za opóźnienie czy z 2016 roku?
3. Czy w wyniku opóźnienie mogę domagać się od dewelopera zwrotu kosztów, które ponoszę obecnie np. wynajem mieszkania, miejsce postojowe itp? czy te koszty są wliczone w odsetki ustawowe czy może jest to odrębny temat?
Proszę o wskazówkę w tym zakresie.
Z góry dziękuję.
Witam Panie Pawle,
W pierwszym przypadku trudno mówić o odsetkach ponieważ odsetki należne są tylko za opóźnienie w zapłacie należności pieniężnej a nie za opóźnienie w przekazaniu mieszkania. Jeśli Pan płaci deweloperowi należności, to on może Pana obciążyć odsetkami za opóźnienie a nie na odwrót. W kwestii stosowania odsetek, to do 31.12.2015r. liczone są na starych zasadach a od 01.01.2016r. na nowych zasadach. Co do trzeciej części pytania, to sprawa jest już bardziej złożona i wymagałaby konsultacji jako porada prawna.
Pozdrawiam 🙂
Witam ponownie,
Dziękuję za odpowiedź.
A więc o czym świadczy ten wpis w akcie notarialnym? „W przypadku opóźnienia Dewelopera w wykonaniu zobowiązania do zawarcia Umowy przewłaszczeniowej, Deweloper zapłaci Nabywcy tytułem kary umownej za każdy dzień opóźnienia, kwotę stanowiącą równowartość odsetek ustawowych od kwoty stanowiącej równowartość Ceny…”
I moje pytanie do powyższego wpisu – jaka jest wysokość oprocentowania tych odsetek ustawowych?
Wpis ten to klauzula wprowadzająca karę umowną za opóźnienie w zawarciu umowy przewłaszczeniowej. Jako miernik wysokości kary umownej wprowadzono odsetki ustawowe, liczone zapewne od wartości mieszkania – tak przypuszczam.
Jaka jest wysokość odsetek ustawowych łatwo znaleźć w internecie. Do 31.12.2015r. było to 8% w skali roku. Jak można wywnioskować z powyższych wpisów, problemem jest w jakiej wysokości liczyć odsetki od 01.01.2016r. – 5% czy 7%? Można też sprawdzić w jednym z kalkulatorów odsetkowych w internecie wg jakiej wysokości oblicza odsetki po 01.01.2016r.
czy weszła ta zmiana? czy dalej odsetki odlicza się jak w 2011 r. (link do mojej sprawy: http://www.eporady24.pl/odsetki_ustawowe_za_zwloke,pytania,4,60,4354.html )? to dla mnie ważne, bo przedawnienia nie ma (dbam o odnawianie sprawy, pisma itp.) a jednak kwoty wciąż nie odzyskałem.
Tak jak pisałem wyżej, nowe zasady naliczania odsetek ustawowych obowiązują od 1 stycznia 2016r. a stare zasady za okres do 31 grudnia 2015r.
Pozdrawiam
Myśle że to bardzo dobrze, przynajmniej nie będzie takich opóźnień jak np. w moim mieście gdzie ekipa budowała jedną z głównych dróg przez pare miesięcy a jak patrzyło sie na nich to oczywiscie jak to na polskiej budowie, jeden robi dziesieciu patrzy
Widok stary ja świat. 🙂 Pozdrawiam
Z tego co widzę to w nakazie zapłaty zostały zasądzone odsetki ustawowe za opóźnienie. Komornik wyegzekwuje takie odsetki jakie wynikają z nakazu zapłaty. Skoro w nakazie jest mowa o odsetkach ustawowych to wynika stąd, że nie zostały zasądzone odsetki wynikające z ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.
Może warto wskazać, że do 31.12.2015r. żądanie obejmuje odsetki ustawowe a od 01.01.2016r. odsetki ustawowe za opóźnienie.