Umowa zlecenie czy też umowa zlecenia, jest jedną z najpowszechniej stosowanych umów w obrocie gospodarczym.
Musisz pamiętać, że od strony prawnej umowa zlecenie to taka umowa, w której przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
W związku z tym w wielu przypadkach chociaż umowa zostaje nazwaną umową zlecenia będzie ona miała innych charakter.
Nie zawsze jako zleceniobiorca wykonujesz czynności prawne dla zleceniodawcy. Najczęściej będzie to umowa o świadczenie usług.
Na podstawie art. 750 kodeksu cywilnego do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. O tym jaki faktycznie charakter ma umowa decyduje treść umowy a nie jej nazwa. Widzisz więc, że nazwanie umowy umową zlecenia nie jest jakimś wielkim uchybieniem.
Sam zresztą jestem przyzwyczajony do nazewnictwa umowa zlecenie, umowa zlecenia a nie umowa o świadczenie usług. Poza tym brzmi chyba jakoś tak lepiej. 🙂
Zobacz też: Umowa zlecenie.
Charakter umowy zlecenie
Umowa ta zaliczana jest do umów tzw. starannego działania. Nie wiem czy słyszałeś już takie określenie.
Chodzi mianowicie o to, że zleceniobiorca odpowiada za rzetelność, sumienność swoich działań w ramach zawartej umowy.
Umowami starannego działania będą więc głównie umowy o świadczenie usług oparte na zleceniu.
Istnieje także druga grupa umów określanych jako umowy rezultatu.
W umowach rezultatu wykonawca ma zrealizować oznaczone dzieło. Wykonawca odpowiada za finalny efekt swoich starań, za jakość, za wydanie. Umowami rezultatu są umowa o roboty budowlane i umowa o dzieło.
Na potwierdzenie i lepsze zrozumienie tego co napisałem, zacytuję Ci fragment Wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 13 grudnia 2017 r. (sygn. akt III AUa 502/17):
W odróżnieniu od umowy o dzieło, umowa zlecenia oraz umowa o świadczenie usług są umowami starannego działania. Choć zakładają one dążenie do osiągnięcia pewnego rezultatu, to jednak działający z zachowaniem należytej staranności zleceniobiorca – w razie niezrealizowania celu umowy – nie ponosi odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązania. Umowa zlecenia nie akcentuje konkretnego rezultatu jako koniecznego do osiągnięcia. Nie wynik zatem, lecz starania w celu osiągnięcia tego wyniku są elementem wyróżniającym umowy zlecenia, tj. elementem przedmiotowo istotnym.
Powinieneś lepiej już wychwycić różnicę między umową starannego działania jaką jest umowa zlecenie a umową rezultatu.
Dla kogo umowa zlecenie
Umowa zlecenie najczęściej bywa wykorzystywana do zatrudniania pracowników na umowę cywilnoprawną. Jest to chyba najlepiej znany Ci sposób wykorzystywania umów zlecenia.
W codziennych sprawach wiele jest umów, które opierają się na zleceniu. Jeśli korzystasz z usług lekarza, adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego, osoby te świadczą Ci usługi oparte na niczym innym jak umowa zlecenie. Osoby te działają zgodnie ze sztuką.
Zapewne nieraz słyszałeś określenie sztuka lekarska, działanie niezgodne ze sztuką lekarską. Od strony prawnej, lekarz nie zobowiązuje się do wyleczenia pacjenta, ale do leczenia go zgodnie z zasadami sztuki lekarskiej, wiedzy itp. Podobnie jest w przypadku innych zawodów, których wykonywanie opiera się na posiadaniu specjalistycznej wiedzy.
Nie jest więc do końca tak jak w dowcipie zaczynającym się od: Dzień dobry Panie Doktorze. Czy wyleczy mnie Pan z … 🙂
Jeśli jesteś zleceniodawcą i potrzebujesz umowy zlecenia do zatrudnienia pracownika, to warto, abyś pomyślał dodatkowo o przeniesieniu majątkowych praw autorskich do ewentualnych utworów, które mogą powstać w ramach realizacji stosunku zlecenia.
Przydatny wzór umowy zlecenia czy też umowy o świadczenie usług na warunkach zlecenia znajdziesz na stronie wzory umów i pism.
Umowa zlecenie w budownictwie
Zastanawiasz się pewnie, czy umowa zlecenia przydatna jest w branży budowlanej, czy też na budowie w ogóle. Odpowiem Ci, TAK, jest przydatna.
Jeśli prowadzisz przedsiębiorstwo budowlane to umowa zlecenie może być przydatna do zaangażowania personelu pracowniczego. Potrzebujesz pracowników, więc możesz podpisywać z nimi umowy cywilnoprawne oparte na zleceniu.
Umowy takie możesz także podpisywać z osobami, które mają zarejestrowaną działalność gospodarczą i będą się z tobą rozliczały na fakturę.
Jeśli chodzi o proces budowy, umowa zlecenie może stanowić podstawę zaangażowania inspektora nadzoru inwestorskiego.
Będzie to umowa o świadczenie usług.
Umowa taka, będzie także przydatna do nawiązania stosunku prawnego z inspektorem nadzoru autorskiego. Stanie się tak, jeśli nadzór autorski zostanie ustanowiony w późniejszym etapie budowy.
Ustanowienie nadzoru autorskiego następuje zwykle w umowie na wykonanie dokumentacji projektowej. Zamawiając projekt domu stosowne zapisy o pełnieniu przez projektanta inspektora nadzoru autorskiego możesz umieścić w umowie na wykonanie prac projektowych.
Umowa zlecenie a inne umowy, dla wytrwałych!
Na koniec przedstawię Ci podsumowanie cech charakterystycznych dla poszczególnych grup umów tj. umów rezultatu (umowa o dzieło) i umów starannego działania (umowa o świadczenie usług, umowa zlecenie).
Różnice przedstawił Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 22 lutego 2018r. (sygn. akt III AUa 1988/17):
-
Kwalifikacja prawna umów cywilnoprawnych, których przedmiotem jest świadczenie pracy, czyli umowy o dzieło (art. 627 k.c.) oraz umowy o świadczenie usług (art. 750 k.c.), jest trudna. Różnią się one rodzajem świadczenia. Zobowiązanie z art. 627 k.c. polega na realizacji dzieła „oznaczonego”. […] W wypadku umowy o dzieło niezbędne jest zatem, aby starania przyjmującego zamówienie doprowadziły w przyszłości do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu. Zakłada się przy tym, że rezultat, o który umawiają się strony, musi być z góry określony, mieć samoistny byt oraz być obiektywnie osiągalny i pewny. … w przypadku umowy „o świadczenie usług” (art. 750 w zw. z art. 734 k.c.) – użycie zwrotu „świadczenie usług”, opisuje – poprzez samo użycie liczby mnogiej – kategorię powtarzających się działań (zobowiązanie ciągłe). Trzeba też mieć na względzie, że stosunek prawny wynikający z umowy o dzieło nie ma charakteru zobowiązania trwałego (ciągłego). Stanowi zobowiązanie do świadczenia jednorazowego i to po obu stronach tego stosunku zobowiązaniowego. Zarówno świadczenie zamawiającego, jak i wykonawcy dzieła, uznawane są za świadczenia jednorazowe, a jego ramy czasowe wyznacza powierzenie wykonania i wykonanie dzieła. Czas ten jest zatem z zasady warunkowany właściwościami samego dzieła, determinowany przez jego wykonawcę a nie zamawiającego. […] Dzieło jest wytworem, który w momencie zawierania umowy nie istnieje, jednak jest w niej z góry przewidziany i określony w sposób wskazujący na jego indywidualne cechy.
-
Celem umowy o oświadczenie usług jest wykonywanie określonych czynności, które nie muszą zmierzać do osiągnięcia rezultatu, lecz oczywiście mogą. Nawet, jeśli celem stosunku umownego jest osiągnięcie określonego rezultatu, to nie wynika stąd jeszcze, że dłużnik zobowiązuje się taki rezultat osiągnąć. Treść zobowiązania dłużnika pozostaje bowiem w ścisłej zależności od natury stosunku prawnego. W zobowiązaniach starannego działania podjęcie przez dłużnika wymaganych czynności przy zachowaniu wiążącego go stopnia staranności oznacza, że dłużnik wykonał zobowiązanie, pomimo, iż nie osiągnięto określonego celu umowy.
Umowa zlecenie, przepraszam o umowie o świadczenie usług oparta na zleceniu już wkrótce w kolejnych wpisach. 🙂
Wojciech Kryczek
radca prawny
***
Umowa o roboty budowlane, umowa o dzieło i podwykonawca
Nierzadko się zdarza, że strony umowy mają problem ze stwierdzeniem, czy zawarta umowa to umowa o roboty budowlane czy umowa o dzieło. Obie umowy wykazują przecież wiele podobieństw.
Jedna z podstawowych różnic dotyczy różnych okresów przedawnienia roszczeń majątkowych każdej z tych umów [Czytaj dalej…]
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }