Miałem okazję zaopiniować i przejrzeć wiele umów w których była mowa o dokumentacji projektowej, technicznej, budowlanej itp. Oczywiście w ramach umów na wykonanie inwestycji czy też na roboty budowlane. Jak sięgnę pamięcią nie wszystkie z tych umów zawierały regulacje dotyczące przeniesienia praw do dokumentacji.
Bardzo często były tylko same zapisy w stylu: dokumentację dostarczy…, własność dokumentacji przejdzie na … w chwili…
I to by było w zasadzie wszystko. Strony albo ci którzy układali umowę jakby zapomnieli, że dokumentacja jest przedmiotem praw autorskich. Zarówno majątkowych praw autorskich jak i osobistych praw autorskich.
O prawach autorskich mówi się także że są one prawami wyłącznymi.
O ile majątkowe prawa autorskie mogą być przedmiotem obrotu np. sprzedaży, to osobiste prawa autorskie są wyłączone z obrotu. Nie możesz więc ich sprzedać.
Autor projektu pozostaje nim już na zawsze, nawet jeśli wykonuje komuś projekt na zamówienie i jednocześnie dokona przeniesienia majątkowych praw autorskich (np. w ramach sprzedaży).
Z projektem związane są majątkowe prawa autorskie
Zobacz też: Umowa przeniesienia majątkowych praw autorskich do dokumentacji projektowej
Ale po co o tym piszę???
Po pierwsze po to, abyś wiedzieć że w umowie o roboty budowlane czy też w umowie na wykonanie projektu należy uregulować sprawę przejścia praw do dokumentacji. Nie tylko prawa własności ale i majątkowych praw autorskich.
Po drugie dlatego, że nasunęło mi się skojarzenie z pewnym problemem prawnym. W umowach zawieranych w trybie zamówienia publicznego mogą pojawić się wątpliwości w sytuacji gdy na zamawiającego nie zostały przeniesione majątkowe prawa autorskie.
Sytuacja opisana w tym drugim przypadku sugeruje, że zamawiający faktycznie wiąże się z jednym tylko podmiotem, gdyż jako jedyny będzie w stanie realizować umowy zawierane w przyszłości. Nie jest tak jednak do końca. Sytuacja taka mogłaby spowodować wiele nieprawidłowości jeśli chodzi o system zamówień publicznych.
Zamawiający mógłby to wykorzystywać do nieuzasadnionego stosowania trybu zamówienia z wolnej ręki. W praktyce oznaczałoby to możliwość omijania przepisów zawartych w Prawie zamówień publicznych.
Warto zapoznać się z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 kwietnia 2006 r. (II GSK 7/06).
Zdaniem sądu zamówienie z wolnej ręki jest obiektywnym ograniczeniem konkurencji, które jako odnoszące się do jednego tylko podmiotu, może być spowodowane bądź ochroną praw wyłącznych (np. praw autorskich), bądź specyfiką działalności np. twórcza lub artystyczna. Sąd zwrócił także uwagę że przepis, który wprowadza możliwość zastosowania zamówienia z wolnej ręki nie może być tak interpretowany aby umożliwić nabywanie z wolnej ręki każdego dzieła, z którym są związane czyjeś prawa autorskie.
Ale na czym to omijanie Prawa zamówień publicznych mogłoby polegać??? 🙂
Podpowiem, że wg sądu mogłoby to polegać na tym, że zamawiający mógłby zawierać umowy wstępne na niewielką wartość tylko po to, aby powołując się na ochronę praw wyłącznych dokonywać później swobodnego wydatkowania środków znacznej wartości z pominięciem wymogów tej ustawy.
A może Ty znasz jakiś podobny przykład???
{ 9 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Panie Wojciechu o przeniesieniu autorskich praw majątkowy mało kto pamięta. To niestety całkiem typowe. Sam często moim klientom o tym przypominam.
Powiedzmy, że ich na bieżąco edukuję.
Warto ludzi nieco postraszyć pokazując czym to grozi. Takie historie chyba najlepiej działają na wyobraźnię. Choć z drugiej strony zawsze można powiedzieć, że życie uczy, że nieszczęścia przydarzają się innym 🙂
Pozdrawiam
Trafna uwaga, że nie wielu o tym pamięta. Sam to zauważyłem. Wykonawca często zleca wykonanie dokumentacji projektowej podwykonawcy – projektant – a następnie przekazuje ją kolejnemu podwykonawcy aby z niej korzystał np. przy robotach ziemnych. A w umowie ani słowa o przeniesieniu praw autorskich. Bardziej widoczne jest to w systemie realizacji umowy w ramach konsorcjum, przy ubieganiu się o zamówienie publiczne. Lider np. zleca wykonanie dokumentacji a później przekazuje ją innemu członkowi konsorcjum lub zamawiającemu.
Zgadzam się, nieszczęścia przydarzają się innym, jednak do czasu. Problem pojawia się gdy nieszczęście przydarza się „nam”.
Pozdrawiam i dziękuję za trafny komentarz. 🙂
Panie Wojciechu – czy wobec tego najlepszym rozwiązaniem nie jest udzielenie zamawiającemu nieodpłatnej licencji do wykorzystywania praw majątkowych w związku z realizacją umowy również przez osoby trzecie ?
Witam.
Byłoby to z pewnością jakieś rozwiązanie. Trzeba jednak pamiętać, że przeniesienie majątkowych praw autorskich wywołuje dalej idące skutki niż udzielenie licencji. Zwłaszcza jeśli jednocześnie następuje przeniesienie własności do samej dokumentacji. Jeśli jednak Zamawiający wprowadza wymóg, że majątkowe prawa autorskie mają na niego zostać przeniesione to trudno raczej wynegocjować inne warunki. Zawsze można zastanowić się nad rozwiązaniem, które Pan zaproponował w przypadku gdy nie ma wymogu stosowania Prawa zamówień publicznych.
Pozdrawiam 🙂
Wojtek
Panie Wojtku,
dokładnie tak, Klient ma zawsze rację, natomiast spotkałem się z takim rozwiązaniem przy baaaaardzo dużej inwestycji o której swego czasu było bardzo głośno.
Ogólnie, zawsze z tym zagadnieniem mam najwięcej problemów (prawa autorskie) dlatego z miłą chęcią poczytam, jeżeli kiedyś jeszcze Pan coś na ten temat napisze.
Z pewnością powrócę jeszcze do tematu. Jeśli interesuje Pana tematyka prawa autorskiego to zapraszam do odwiedzenia dwóch blogów, poświęconych prawu autorskiemu:
1. http://prawo-autorskie-blog.pl/
2. http://prawoautorskie-blog.pl/
Wojtek
Czy pomimo przeniesienia autorskich praw majątkowych do dokumentacji budowlanej, wykonawca może umieścić na niej logo swojej firmy?
Podmiot który nabył te prawa powinien wskazać autora utworów, czy to zrobi poprzez wstawienie loga ? pewnie możliwe.
W kwestii logo to nie wiem czy nie należałoby sięgnąć do prawa własności przemysłowej. Trzeba jednak pamiętać, że twórcy utworu przysługuje autorskie prawo osobiste w postaci autorstwa utworu jak i oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem. Utwór można też udostępnić anonimowo. Oznacza to, że autor dokumentacji ma prawo umieścić tam swoje nazwisko.
Pozdrawiam
{ 1 trackback }