Bruksela … (rozporządzenie Bruksela I) czyli o właściwości miejscowej sądu w sporze z kontrahentem z Unii Europejskiej

Dzisiaj będzie o tym co to takiego jest Bruksela, ale wbrew pozorom nie będzie to o mieście.

Poprzedni mój wpis dotyczył oddziałów zagranicznych przedsiębiorstw. Chciałem Ci wtedy wyjaśnić czym tak naprawdę jest oddział zagranicznego przedsiębiorcy i jaki jest jego status prawny.

Wspomniałem, też że musiałem ustalić gdzie złożyć pozew.

Wyobraź sobie, że podpisałeś umowę z oddziałem zagranicznej firmy, której siedziba położona jest w jednym z krajów Unii Europejskiej. Umowa dotyczy dostawy np. kruszywa. Umowę wykonujesz na terytorium Polski. Jeśli już prowadzisz jakąś inną działalność to pomyśl, że dostarczasz swój wyrób lub usługę unijnemu kontrahentowi ale w Polsce.

Współpraca układa się, otrzymujesz regularnie swoje należności.

Do czasu!!! Pojawiają się pierwsze opóźnienia w płatnościach. Z czasem wydłużają się one coraz bardziej. W końcu zadłużenie staje się tak duże, że masz naprawdę problem bo Twojej firmie brakuje pieniędzy.

Zastanawiasz się co zrobić. Podejmujesz decyzję … IDĘ DO SĄDU!!!

No właśnie, ale gdzie – w którym państwie??? Masz wątpliwości. 🙁

***

W ostatnim wpisie zamieściłem informację, że oddział zagranicznego przedsiębiorcy nie może być pozwany do sądu. Poza pewnymi wyjątkami. W polskim prawie oddział zagranicznego przedsiębiorcy nie posiada osobowości prawnej.

NIE MOŻESZ POZWAĆ DO SĄDU ODDZIAŁU ZAGRANICZNEGO PRZEDSIĘBIORCY JEŚLI DOCHODZISZ NALEŻNOŚCI ZWIĄZANYCH Z JEGO DZIAŁALNOŚCIĄ – co do zasady.

Pozwać możesz jedynie zagranicznego przedsiębiorcę, który utworzył oddział na terytorium Polski. Musisz jednak wiedzieć, że chociaż przedsiębiorca ma siedzibę za granicą to wcale nie będziesz musiał udać się do sądu zagranicznego.

Zakładam oczywiście, że w umowie którą podpisałeś, brak jest klauzuli na podstawie której uzgodniłeś z drugą stroną umowy, że do rozstrzygania sporów właściwy jest sąd zagraniczny.

I tutaj pojawia się ta Bruksela a właściwie to rozporządzenie Bruksela I. Jest to rozporządzenie, które reguluje właściwość sądu dla sporów w sprawach cywilnych i handlowych, pomiędzy podmiotami z państw członkowskich Unii Europejskiej. Pełna jego nazwa to Rozporządzenie Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U.UE L 2001.12.1 z dnia 16 stycznia 2001r. lub Dz. U.UE-sp. 19-4-42).

Treść rozporządzenia Bruksela I znajdziesz tutaj.

Jak sama nazwa wskazuje, rozporządzenie Bruksela I znajduje zastosowanie w sprawach cywilnych i handlowych. Są jednak pewne kategorie spraw do których nie ma ono zastosowania. Będą to przykładowo sprawy: podatkowe, celne, administracyjne, z zakresu stanu cywilnego, zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych, z zakresu upadłości, układów i innych podobnych postępowań.

Na podstawie rozporządzenia Bruksela I możesz złożyć pozew z tytułu dostawy kruszywa właśnie w Polsce. Pamiętaj jednak, że przeciwko zagranicznemu przedsiębiorcy a nie oddziałowi. Nie będę tutaj powoływał wszystkich wyjątków od ogólnej zasady, że pozew należy złożyć w państwie członkowskim w którym pozwany ma siedzibę lub miejsce zamieszkania. Ograniczę się tylko do opisywanego na wstępie przypadku.

Na podstawie przepisów tego rozporządzenia pozew przykładowo może być złożony:

• przed sąd miejsca gdzie zobowiązanie wynikające z umowy zostało wykonane albo miało być wykonane (np. miejscem wykonania zobowiązania przy sprzedaży rzeczy ruchomych jest miejsce ich dostarczenia – sprzedaż kruszywa)
• lub przed sąd miejsca gdzie znajduje się oddział, jeśli spór wynika z działalności oddziału.

Rozporządzenie Bruksela I określa także właściwość wyłączną w niektórych sprawach, też podam tylko dwa przykłady:

• prawa rzeczowe na nieruchomościach, gdzie właściwy będzie sąd państwa w którym nieruchomość jest położona,
• w sprawach, których przedmiotem jest rejestracja lub ważność patentów, znaków towarowych, wzorów i modeli, jak również podobnych praw wymagających zgłoszenia lub zarejestrowania, właściwy będzie sąd państwa, na którego terytorium wystąpiono ze zgłoszeniem lub o rejestrację albo nastąpiło zgłoszenie lub rejestracja albo na podstawie aktu prawa wspólnotowego lub umowy międzynarodowej uznaje się, że zgłoszenie lub rejestracja nastąpiły.

Gdybyś chciał dowiedzieć się więcej na temat znaków towarowych lub wzorów przemysłowych to więcej informacji znajdziesz tutaj i tutaj

Na koniec jeszcze jedna informacja. Uchwalono już nowe rozporządzenie, które zastąpi rozporządzenie Bruksela I. Nazywane jest ono rozporządzeniem Bruksela I bis. Jest to Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (DZ.U.UE L 2012.351.1 z dnia 20 grudnia 2012 r.).

Cześć przepisów weszła już w życie, jednak definitywne wejście w życie to 10 stycznia 2015r. Treść rozporządzenia Bruksela I bis możesz pobrać tutaj.

Jeśli masz więc kontrahentów na terenie Unii Europejskiej, warto abyś pamiętał, że Bruksela może być bardzo pomocna, … przepraszam chodzi mi oczywiście o rozporządzenie Bruksela I. 🙂