Dla kogo nieodpłatna pomoc prawna

We wtorek 25 sierpnia, Prezydent podpisał ustawę z dnia 5 sierpnia 2015r. o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej. Ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2016r. z wyjątkiem części przepisów mających charakter organizacyjny. O projekcie ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej pisałem już w swoim blogu – Kilka słów o projekcie ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej i informacji prawnej. Zwróciłem wtedy uwagę na kategorię spraw, które będą wyłączone z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej. Ustawodawca utrzymał ten katalog wyłączeń w uchwalonej ustawie.

Z nieodpłatnej pomocy prawnej nie skorzystasz jeśli będziesz chciał uzyskać z usługi prawnej z zakresu prawa podatkowego w sprawach związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, celnego, dewizowego, handlowego i działalności gospodarczej, z wyjątkiem jej rozpoczynania.

Jak to ograniczenie ma się do polskich realiów, w których również osoby ubogie borykają się z problemami prawnymi np. z zakresu prawa podatkowego, czy prowadzenia działalności gospodarczej, na której podjęcie zdecydowało się wiele osób mających problem z zatrudnieniem w ostatnich latach.

Na czym jednak nieodpłatna pomoc prawna ma polegać oraz kto będzie mógł z niej skorzystać?

Nieodpłatną pomocą prawną będzie:

• poinformowanie osoby uprawnionej o obowiązującym stanie prawnym, o przysługujących jej uprawnieniach lub o spoczywających na niej obowiązkach,
• wskazanie osobie uprawnionej sposobu rozwiązania jej problemu prawnego,
• udzielenie pomocy w sporządzeniu projektu pisma, nie dotyczy to jednak pism w toczącym się postępowaniu przygotowawczym lub sądowym a także pism w toczącym się postepowaniu sądowoadministracyjnym. Najprościej mówiąc, o pomocy można mówić jeśli dana sprawa jest na etapie przed sądowym a w przypadku spraw karnych, jeśli nie wszczęto postępowania przygotowawczego,
• sporządzeniu projektu pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym lub ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w postępowaniu sądowoadministracyjnym.

Jak widać, nie zawsze osoba chcąca skorzystać z bezpłatnej pomocy będzie mogła z niej skorzystać. Znając życie, nietrudno wyobrazić sobie zainteresowanego skorzystaniem z darmowej pomocy (dodatkowo z roszczeniową postawą), który przychodząc do punktu nieodpłatnej pomocy zostanie poinformowany, że jednak nie będzie uprawniony do skorzystania z darmowej pomocy.

Nieodpłatna pomoc prawna będzie przysługiwała osobie fizycznej.  Osoba fizyczna mogąca w przyszłości skorzystać z nieodpłatnej pomocy prawnej to:

• ta której w okresie 12 miesięcy poprzedzających zwrócenie się o udzielenie nieodpłatnej pomocy prawnej zostało przyznane świadczenie z pomocy społecznej na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej i wobec której w tym okresie nie wydano decyzji o zwrocie nienależnie pobranego świadczenia,
• ta która posiada ważną Kartę Dużej Rodziny, o której mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny,
• ta która uzyskała zaświadczenie, o którym mowa w ustawie z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,
• ta która posiada ważną legitymację weterana albo legitymację weterana poszkodowanego, o których mowa w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o weteranach działań poza granicami państwa,
• ta która nie ukończyła 26 lat,
• ta która ukończyła 65 lat,
• ta która w wyniku wystąpienia klęski żywiołowej, katastrofy naturalnej lub awarii technicznej znalazła się w sytuacji zagrożenia lub poniosła straty.

Wątpliwe jest czy kryterium wyboru osób uprawnionych do uzyskania nieodpłatnej pomocy prawnej powinno być oparte na kryterium uzyskania świadczenia z pomocy społecznej. Lepszym rozwiązaniem w naszej rzeczywistości byłoby skorzystanie z kryterium opartego na realnie uzyskiwanych dochodach przez grupę docelową do której adresowana jest ustawa.

Nieodpłatna pomoc prawna będzie świadczona w punktach nieodpłatnej pomocy prawnej. Udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej będzie zadaniem zlecone z zakresu administracji rządowej, realizowanym przez powiat w porozumieniu z gminami lub samodzielnie.

Niezależnie od tego czy będziesz uprawniony do korzystania z nieodpłatnej pomocy prawnej czy nie, polecam Ci dwa portale w których możesz odnaleźć odpowiedź na nurtujący Cię problem prawny. Są to: Znamswojeprawo.pl i Lexmonitor.pl.