Drugi weekend po Nowym Roku spędzałem w moich rodzinnych stronach na Dolnym Śląsku. Dokładnie w Ząbkowicach Śląskich. Korzystając z okazji, poszedłem obejrzeć ruiny zamku. Zamek został tutaj wzniesiony w XIV wieku przez Bolka I, księcia świdnickiego, pochodzącego z dynastii piastowskiej. Obecny kształt zamku pochodzi z XVI wieku, kiedy to został przebudowany w stylu renesansowym.

Zamek jest aktualnie remontowany i ma zostać udostępniony zwiedzającym po zakończeniu prac.

Od strony prawnej, remont takiego obiektu wymaga uwzględnienia wymogów wynikających nie tylko z Prawa budowlanego. Z uwagi na fakt, że obiekt zabytkowy posiada określoną wartość historyczną i artystyczną, jego remont musi uwzględniać dodatkowe regulacje wynikające z ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Prowadzenie robót budowlanych przy obiekcie wpisanym do rejestru zabytków lub na obszarze wpisanym do rejestru zabytków wymaga, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, uzyskania pozwolenia na prowadzenie tych robót. Pozwolenie na prowadzenie robót wydaje wojewódzki konserwator zabytków.

Renowacja zabytku winna uwzględniać również zapisy rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 9 czerwca 2004 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich i architektonicznych, a także innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych i poszukiwań ukrytych lub porzuconych zabytków ruchomych. Reguluje ono m.in. tryb i sposób wydawania pozwoleń na prowadzenie robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru oraz wykonywanie robót budowlanych w otoczeniu zabytku. Rozporządzenie to określa także dodatkowe kwalifikacje, jakie powinny posiadać osoby uprawnione do prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich, badań konserwatorskich, badań architektonicznych lub badań archeologicznych, jak i dodatkowe wymagania, jakie powinny spełniać osoby kierujące robotami budowlanymi.

***

Zachowanie aspektów prawnych jest konieczne w celu właściwego i bezpiecznego udostępnienia obiektów zabytkowych mieszkańcom i turystom. A Ząbkowice Śląskie mają wiele do zaoferowania. Niegdyś miasto nosiło nazwę Frankenstein. Nazwa ta niewątpliwie i słusznie z resztą kojarzy się z postacią z horroru, bohaterem filmów, a wcześniej książki autorstwa Mary Shelley. Będąc w Izbie Pamiątek w Ząbkowicach Śląskich zwiedziłem Laboratorium Doktora Frankensteina, gdzie usłyszałem historię związaną z procesem miejscowych grabarzy z 1606r. Przypuszcza się, że historia grabarzy była inspiracją do napisania Frankensteina przez Mary Shelley.

W 1606 roku w mieście wybuchła epidemia dżumy. Podejrzewano, że wywołali ją miejscowi grabarze. Zostali oni aresztowani. W toku śledztwa w domu jednego z grabarzy znaleziono pojemniki z trującym proszkiem. Grabarzy poddano torturom. Przyznali się (w trakcie tortur), że proszek wykonywali z ludzkich zwłok. Proszek ten mieli rozsypywać w domach, na ich progach, smarowali nim klamki, przez co zmarło wiele ludzi. Według relacji z tamtej epoki, grabarze bezcześcili zwłoki zmarłych by wydobywać wewnętrzne narządy (m.in. celem ich konsumpcji), okradali domy ofiar i kościoły. W procesie oskarżonych skazano na śmierć poprzez spalenie żywcem. Przed egzekucją skazanych jeszcze okaleczono. Jednakże w ówczesnej Europie wiele lekarstw wyrabiano z ludzkich zwłok, stąd też lekarstwa, które wykonano wtedy mogły być skażone dżumą.

Historię grabarzy z Frankenstein z 1606r. wyemitował kanał telewizyjny National Geographic Channel: Krwawe opowieści z Europy: Czarna Magia.

***

W Ząbkowicach Śląskich znajduje się jeszcze jedna atrakcja turystyczna jaką jest Krzywa Wieża. Jedna z niewielu tego typu atrakcji nie tylko w Polsce, ale i Europie. Zachęcam do zwiedzania. 🙂